Khi con lười biếng, điều đó có thể khiến các bậc phụ huynh lo lắng và bất lực.
Mình cũng đã rơi vào tình trạng này với cô bé Nhôm cá tính. Và cũng đã nghe không ít những lời phàn nàn kiểu như:
“Thằng bé dành cả ngày để chơi với các món đồ chơi khi con không phải đi học ở trường. Thằng bé dường như không quan tâm đến việc học.”
Một đứa trẻ lười biếng, những đứa trẻ có xu hướng quay lưng lại với những công việc đòi hỏi sự nỗ lực và chăm chỉ – chúng có thể lớn lên và trở thành một người lười biếng. Và chúng ta đều biết rằng, một thái độ lười biếng trong thế giới thực không tốt. Vậy bạn có thể làm gì?
Đừng lo, không quá muộn để làm đâu!
Tại sao việc gắn mác con là “Đứa trẻ lười biếng” và đưa ra “Những bài giảng” lại hiếm khi mang lại hiệu quả?
Có thể bạn đã biết điều này, nhưng có thể bạn cần xem xét lại: Cằn nhằn hay mắng mỏ để khiến con làm tốt hơn không phải là một phương pháp hay. Và nếu nó có hiệu quả, nó sẽ chỉ hiệu quả trong thời gian ngắn. “Hãy nói chuyện với con về tầm quan trọng của sự nỗ lực và làm việc chăm chỉ” – Kenneth Barish Ph.D., một Giáo sư Lâm sàng về tâm lý học tại Weill nói.
Những đứa trẻ đã lắng nghe điều này trước đó. Việc nói với các con rằng chúng cần phải cố gắng chăm chỉ hơn nữa sẽ chỉ khiến chúng tức giận và phạm lỗi. Vậy, chúng ta cần làm gì?
Hãy thực sự hiểu “sự lười biếng” xuất phát từ đâu? Hãy tìm ra mối quan tâm của con – chấp nhận nó và khuyến khích con.

1. Hãy hiểu rằng đó không phải là “Sự lười biếng”
Bác sĩ Barish và Alyson Schafe – chuyên gia tâm lý và nuôi dạy con cái, khẳng định rằng sự lười biếng không phải là một đặc điểm tính cách. Có nghĩa là, nó không phải là cái gì đó bẩm sinh hoặc không thể thay đổi được – lười biếng là một kết quả. Có một lý do cho sự lười biếng của con bạn. Ví dụ, nó có thể xuất phát từ sự thiếu động lực, Schafer nói. Con bạn có thể không biết các mục tiêu và động lực của chính mình. Trong trường hợp này, việc tìm kiếm điều gì sẽ và có thể thúc đẩy con là bước tiếp theo của cha mẹ.
Cũng có thể là cô ấy đang cố gắng tránh bị đánh giá là không đủ khả năng hoặc đủ thông minh. “Nếu họ cố gắng, nó có thể tiết lộ những bất cập và tự ti của họ. Tuy nhiên, nếu họ không cố gắng, họ có lý do cho hiệu suất kém của họ”, Schafer giải thích trong một bài viết cho Huffington Post giải thích. “Đây là quá trình suy nghĩ của họ:” Tôi thậm chí không học bài kiểm tra toán học đó, vì vậy điểm 48% của tôi không có nghĩa là tôi ngu ngốc, bởi vì tôi thậm chí không thử. “
Nguyên nhân cũng có thể đến từ việc con đang cố gắng lảng tránh những đánh giá từ người khác như: “Không đủ khả năng” hay “Không đủ thông minh” v.v. Nếu các con cố gắng, điều đó có thể để lộ sự thiếu sót và tính tự ti của chúng. Tuy nhiên, nếu chúng không cố gắng, chúng có nhiều lý do để biện minh cho sự thiếu sót của mình – Schafer giải thích trong một bài viết cho Huffington Post giải thích. Đây là quá trình suy nghĩ của trẻ:
“Con thậm chí còn không học bài trước khi kiểm tra, vì vậy điểm 7 của con không thể nào chứng minh rằng con ngốc nghếch, bởi con đã ôn bài kĩ đâu.”
2. Tìm ra điểm mạnh và mối quan tâm của con trẻ
Con của bạn dành hàng giờ để ngồi trước màn hình TV. Để ý kỹ hơn, cả hai đều nhận ra rằng thằng bé chủ yếu xem những chương trình hoặc phim hoạt hình có tính phiêu lưu. Thằng bé có thể dành nhiều thời gian chơi trò chơi trực tuyến và đặc biệt giỏi về chiến lược, giải quyết vấn đề và tìm kiếm các vật. Năng lượng tràn đầy của con bạn có thể được chuyển vào một môn thể thao mà con thích.
“Hãy nhớ rằng con bạn có sở thích riêng của mình và chúng có thể không luôn luôn phù hợp với chính bạn”, theo Tiến sĩ Barish, nhưng chính bạn cũng hãy cởi mở. Khi tôi hỏi trẻ về sở thích của các con, chúng thường vui vẻ nói chuyện. Sau đó, miễn là chúng tôi tôn trọng và không đánh giá, các con thường sẵn sàng và thường háo hức muốn nghe quan điểm của chúng tôi.
3. Đừng làm hộ con
Ngồi ở nhà, con mè nheo rằng con đang khát. Bạn có đứng dậy và lấy một ly nước cho con? Nếu con có thể làm được, hãy để con làm. Điều này sẽ áp dụng tương tự cho những công việc lớn hơn như hoàn thành bài tập về nhà và ôn bài chuẩn bị cho kỳ thi. “Những đứa trẻ biết rằng chúng cần phải chịu trách nhiệm cho hành động của mình – chúng sẽ phát triển sự độc lập và không bao giờ chấp nhận sự lười biếng”, nhà văn của The Bump Elise Wile nói.
Hãy để con có trách nhiệm với công việc nhà và việc học. Hãy để con thấy rằng mình được tôn trọng và đủ khả năng để thực hiện tốt. Wile nói: “Sự lười biếng là một thói quen và sự phổ biến của các hình thức giải trí thụ động như truyền hình, máy tính và trò chơi điện tử đang xảy ra ở rất nhiều gia đình”. Dạy con trở thành những người lao động châm chỉ bằng cách yêu cầu chúng hoàn thành công việc nhà và việc học của mình, hãy để công việc khiến con trưởng thành và phát triển hơn!
4. Để con hiểu rằng: “Sai lầm là hoàn toàn bình thường”
Có thể là sự mỉa mai khi mà việc tránh né những thất bại có thể khiến một đứa trẻ ngại việc cố gắng và điều đó dẫn đến những thất bại tiếp theo. “Hãy giúp con thấy rằng nỗ lực và tự cải thiện bản thân thì quan trọng hơn sự hoàn hảo, và những sai lầm không phải là thất bại, đó là cơ hội để con học hỏi.” Schafer nói.
Cô ấy nói thêm: “Trẻ nhỏ bị rối với quan niệm rằng giá trị của một cá nhân được phản ánh qua những gì họ thể hiện, vì vậy chúng tin rằng nếu như chúng làm sai bài kiểm tra toán thì chúng sẽ có ít giá trị hơn những người bạn được điểm A. Điều này rõ ràng là không đúng, vì vậy mà các bố mẹ cần giúp con hiểu rõ vấn đề này.”
5. Hãy khuyến khích con
Ngay cả khi con bạn dường như không tỏ ra thích thú với những lời tán dương, nhưng những đứa trẻ rất quan tâm đến những gì chúng ta nghĩ về con. “Trẻ nhỏ muốn được khen ngợi và tán dương, các con muốn chúng ta tự hào về chúng. Trẻ nhỏ nói chúng không quan tâm, nhưng chúng thực sự quan tâm.” Bác sĩ Barish nói. Trẻ muốn cảm thấy tốt về bản thân mình – và cả về những người khác.
Sự khuyến khích và tin tưởng của bạn có ý nghĩa rằng con có thể thành công trên một chặng đường dài – bác sĩ Barish nói. “Trẻ nhỏ mong muốn được như vậy, chúng muốn học hỏi, muốn tìm kiếm sự tôn trọng từ những người mà con ngưỡng mộ…”
6. Hãy xác định lại khái niệm về “Hạnh phúc”
Hạnh phúc và hưởng thụ có thể đến từ bất cứ đâu, không chỉ trong các chuyến đi đến công viên nước hoặc sở hữu một không gian mới, đắt tiền. Mặc dù việc tham gia vào những hoạt động thú vị hay những trò chơi vui nhộn có thể góp phần tạo nên hạnh phúc, nhưng đó không phải là chìa khóa và nếu bạn nuôi dạy con cái theo cách ưu tiên những trò chơi và sự thỏa mãn, lười biếng có thể là kết quả cho điều đó.
———
Thân mến,
Hoàng Ngọc Hân.